بسیاری از مردم عوامل ایجادکننده‌ی سرطان پوست را نشناخته و نمی‌دانند قرار گرفتن در معرض نور خورشید نقش اصلی را دارد. نمی‌توان به طور کامل از سرطان پوست پیشگیری کرد اما می‌توان خطر ابتلا به سرطان پوست را با استفاده‌ی روزانه از ضدآفتابی که مانع نفوذ UVA/UVB به پوست شود و سایر اقدامات محافظتی در برابر آفتاب کاهش داد.
وجود تعداد زیاد خال روی پوست ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد1 و مطالعات نشان داده 29 درصد سرطان‌های پوست از نوع ملانوما از خال‌های موجود نشات می‌گیرند.2 به همین دلیل باید به صورت سالیانه به متخصص پوست مراجعه کنید تا کل بدن را بررسی کرده و خال‌ها و تغییر حالت احتمالی آن‌ها را ارزیابی کند.
بسیاری از مردم عوامل ایجادکننده‌ی سرطان پوست را نشناخته و نمی‌دانند قرار گرفتن در معرض نور خورشید نقش اصلی را دارد. نمی‌توان به طور کامل از سرطان پوست پیشگیری کرد اما می‌توان خطر ابتلا به سرطان پوست را با استفاده‌ی روزانه از ضدآفتابی که مانع نفوذ UVA/UVB به پوست شود و سایر اقدامات محافظتی در برابر آفتاب کاهش داد.
وجود تعداد زیاد خال روی پوست ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد1 و مطالعات نشان داده 29 درصد سرطان‌های پوست از نوع ملانوما از خال‌های موجود نشات می‌گیرند.2 به همین دلیل باید به صورت سالیانه به متخصص پوست مراجعه کنید تا کل بدن را بررسی کرده و خال‌ها و تغییر حالت احتمالی آن‌ها را ارزیابی کند.
برای آگاهی از چگونگی محافظت از پوست در برابر نور خورشید به “این مقاله” مراجعه کنید.
عوامل ایجادکننده‌ی سرطان پوست چیست؟
اشعه ماوراء بنفش:
از هر 5 آمریکایی 1 نفر در سن 70 سالگی به سرطان پوست مبتلا می‌شود و این سرطان شایع ترین سرطان در ایالات متحده آمریکا است. قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش عامل اصلی اکثر سرطان‌های پوست است. اشعه ماوراء بنفش می‌تواند به DNA پوست شما آسیب رسانده و منجر به جهش‌هایی شود که باعث رشد غیرقابل کنترل سلول‌ها و در نتیجه سرطان می‌شود. هنگامی که سلول‌ها به صورت غیرطبیعی تکثیر می‌شوند، می‌توانند از یک قسمت بدن به قسمت دیگر گسترش یابند یا به بیان دیگر متاستاز دهند.3
حتی تعداد 5 تاول ناشی از آفتاب‌سوختگی قبل از 20 سالگی می‌تواند خطر ابتلا به ملانوما را تا 80 درصد افزایش دهد.4 بهتر است با محافظت مناسب در برابر نور خورشید که شامل کرم ضدآفتاب روزانه هم می‌شود، از آفتاب‌سوختگی جلوگیری کنید.
سرطان پوست چیست؟
سرطان پوست به 3 نوع اصلی طبقه‌بندی می‌شود:
- Basal cell carcinoma: سرطان سلول‌های پایه که 90 درصد از سرطان‌های پوست را در ایالات متحده شامل می‌شود. این نوع سرطان در اثر قرار گرفتن مکرر و مداوم در معرض اشعه ماوراء بنفش ایجاد می‌شود. منبع این اشعه می‌تواند طبیعی، مانند نور خورشید و مصنوعی، مانند دستگاه‌های برنزه‌کننده باشد. این نوع سرطان پوست که بیشتر صورت، سر و گردن را درگیر می‌کند، قابل درمان است زیرا رشد کندی دارد. در صورتی که این نوع سرطان درمان نشود، ممکن است سایر بافت‌ها یا استخوان‌های زیر پوست را نیز درگیر کند.5
- Squamous cell carcinoma: دومین سرطان شایع پوست، سرطان سلول‌های سنگفرشی است. این سلول‌ها بالاترین لایه‌ی پوست را تشکیل می‌دهند. کسانی که به میزان زیاد در معرض نور خورشید قرار دارند، بیشتر مستعد ابتلا به این نوع سرطان پوست هستند. این نوع سرطان اغلب به صورت لکه‌های غیر سرطانی، سفت و پوسته‌پوسته بروز پیدا می‌کند. این نوع سرطان در نواحی در معرض آفتاب مانند صورت، دست‌ها و گوش‌ها شایع بوده اما می‌تواند در سایر نواحی بدن نیز ظاهر شود.
- Melanoma: این نوع از سرطان پوست خطرناک‌ترین نوع آن‌ها است زیرا می‌تواند تهدیدکننده‌ی حیات بیمار باشد. در نتیجه‌ی آفتاب‌سوختگی، ملانوم به صورت لکه‌های قهوه‌ای یا سیاه روی پوست سالم ظاهر شده و در 29 درصد موارد از یک خالی که از قبل وجود داشته، نشات می‌گیرد. اگر در مراحل اولیه‌ی رشد تشخیص داده شود، میزان بقای 5 ساله‌ی بیمار 99 درصد است.6 اگر سرطان متاستاز کرده و به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد، این درصد به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. اگر ضایعه‌ی مشکوکی روی پوست خود دیدید، حتما با متخصص پوست مشورت کنید.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست هستند؟
عوامل متعددی خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد. اگر هر یک از موارد زیر شامل حال شما می‌شود، لازم است از کرم ضدآفتاب قوی استفاده کنید:
- زمان زیادی را خارج از منزل سپری می‌کنید؛ به خصوص اگر پوست شما در برابر نور خورشید پوشیده نیست.
- پوست روشن دارید (نوع I یا II در مقیاس فیتزپاتریک) به طوری که خیلی کم برنزه شده و اغلب اوقات می‌سوزد.
- کک و مک یا خال دارید که از نظر ظاهری (اندازه، شکل، رنگ) متفاوت هستند.
- در کودکی دچار آفتاب‌سوختگی شدید شده‌اید یا در دوران کودکی و نوجوانی مکررا در معرض نور شدید خورشید قرار گرفته‌اید.
- سابقه‌ی سرطان پوست در خانواده‌ی شما وجود دارد.
اینها تنها چند نمونه از عوامل مستعدکننده‌ی سرطان هستند. سایر موارد می‌تواند شامل سن، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص یا پرتو درمانی، سابقه‌ی ابتلا به سرطان پوست و ضعف سیستم ایمنی باشد.
خال‌ها و خورشید: یک ترکیب بد
خال‌های روی پوست نسبتاً شایع و معمولاً بی‌خطر هستند. به طور متوسط هر فرد 10 تا 30 خال روی بدن خود نشان می‌دهند.8 خال‌های عادی معمولاً گرد یا بیضی‌شکل، با سطح صاف و قطری کمتر از 1 سانتی‌متر هستند. در دوران کودکی تا نوجوانی، قرار گرفتن در معرض نور خورشید بر تعداد خال‌هایی که ممکن است روی پوست ظاهر شوند و همچنین اندازه‌ی آن‌ها تأثیر می‌گذارد. با اینکه بیشتر خال‌ها قبل از 30 سالگی ظاهر می‌شوند اما احتمال بروز آن‌ها در هر سنی وجود دارد.9 خال‌هایی با ظاهر نامعمول، بزرگ‌شده یا تغییر رنگ‌داده ممکن است یکی از نشانه‌های سرطان پوست باشند. وجود تعداد زیاد خال ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد.8
چگونه خال سرطانی را تشخیص دهیم؟
چگونه خال‌های خود را با استفاده از روش ABCDE بررسی کنیم:
متخصصان پوست روش ABCDE را برای بررسی خال‌ها جهت غربالگری خال‌هایی که بالقوه سرطانی هستند ابداع کرده‌اند. اگر هر یک از موارد زیر در مورد خال(های) شما صدق می‌کند، لازم است در اسرع وقت به متخصص پوست برای بررسی دقیق مراجعه کنید.
A: Asymmetry (عدم تقارن): خالی که گرد یا بیضی‌شکل نبوده و دارای خطوط و رنگ‌هایی است که به طور مساوی در اطراف مرکز آن پخش نشده‌‌اند.
B: Border (مرز): حاشیه‌هایی که مانند خطوط روی نقشه، نامنظم هستند.
C: Color (رنگ): چندین رنگ (قهوه‌ای، قرمز، سفید، سیاه) دارند.
D: Diameter (قطر): قطری بیشتر از 1 سانتی‌متر دارند.
E: Evolution (تکامل): خالی که به سرعت تغییر اندازه، شکل، ضخامت یا رنگ می‌دهد.
کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست و تشخیص زودهنگام
اکثر سرطان‌های پوست در صورت تشخیص به موقع، قابل درمان هستند. به همین دلیل غربالگری بسیار مهم است. اگر متوجه یک خال جدید یا تغییر ظاهری خال شدید یا اگر تا به حال تمام خال‌های بدن را بررسی نکرده‌اید، اکیدا توصیه می‌کنیم به یک متخصص پوست مراجعه کنید. به یاد داشته باشید هر چه سرطان پوست زودتر تشخیص داده شود، شانس درمان موفقیت‌آمیز بیشتر است. مابین مراجعات خود به متخصص پوست، از روش ABCDE برای کنترل خال‌های خود و عزیزانتان استفاده کنید. همچنین کرم ضدآفتاب را در روتین روزانه‌ی خود برای کمک به محافظت از پوست در برابر آسیب اشعه ماوراء بنفش قرار دهید.
مطالعات نشان داده‌اند آسیب‌های ناشی از نور خورشید و آفتاب‌سوختگی قبل از 15 سالگی نقش مهمی در منشاء سرطان پوست، به ویژه ملانوما دارند.10 تقریباً همه‌ی سرطان‌های پوست در اثر قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش ایجاد می‌شوند؛ از جمله 86 درصد موارد ملانوما.11
آیا ضدآفتاب‌ها باعث سرطان پوست می‌شوند؟
تحقیقات به طور قاطع نشان داده است که استفاده از کرم‌های ضدآفتاب شانس ابتلای فرد به ملانوم را افزایش نمی‌دهد.14و15
اشعه UV در ایجاد سرطان پوست نقش دارد و استفاده از ضدآفتاب محافظت از پوست در برابر اشعه‌های مضر UV را تایید می‌کند. 86 درصد موارد ابتلا به ملانوما به قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه UV نسبت داده می‌شود.3
منابع
- https://www.cancercenter.com/cancer-types/skin-cancer/risk-factors. Accessed June 24, 2024.
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/319173#1. Accessed June 24, 2024.
- https://www.skincancer.org/skin-cancer-information/skin-cancer-facts. Accessed June 24, 2024.
- https://www.webmd.com/melanoma-skin-cancer/understanding-skin-cancer-basics#1. Accessed June 24, 2024.
- https://www.ucsfhealth.org/conditions/basal-cell-and-squamous-cell-carcinoma. Accessed June 24, 2024.
- https://www.skincancer.org/skin-cancer-information/skin-cancer-facts. Accessed June 24, 2024.
- https://skincancerprevention.org/learning/risk-factors. Accessed June 24, 2024.
- https://www.webmd.com/melanoma-skin-cancer/skin-cancer#1. Accessed June 24, 2024.
- https://www.medicinenet.com/moles/article.htm. Accessed June 24, 2024.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6683475. Accessed June 24, 2024.
- https://www.skincancer.org/skin-cancer-information/skin-cancer-facts. Accessed June 24, 2024.
- https://www.health.harvard.edu/newsletter_article/is-your-sunscreen-safe. Accessed June 24, 2024.
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21392107. Accessed June 24, 2024.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1447210. Accessed June 24, 2024.
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14678916. Accessed June 24, 2024.
